Oznaczenia kabli i przewodów elektrycznych

2021-10-07 13:30:00

Przewód lub kabel elektryczny składa się zatem z elementów takich jak:

Żyła przewodu lub kabla,
Izolacja żyły przewodu lub kabla,
Powłoka, czyli warstwa ochronna, która odróżnia przewód od kabla.

Żyła kabla lub przewodu

Żyła przewodu lub kabla to element przewodzący. Wymiar żył przewodu określa pośrednio obciążalność prądową danego przewodu. Niezależnie od kształtu i rodzaju zastosowanej żyły wymiar określa się podając pole przekroju żyły w milimetrach kwadratowych. To wielkość niezależna od kształtu przewodnika. W elektrotechnice stosuje się przewody elektryczne o znormalizowanych przekrojach np. 0,5, 0,75, 1, 1,5, 2,5, 4, 6, 10, 16, do nawet 1000 mm2.

W przewodach i kablach układanych na stałe oraz w przewodach giętkich stosuje się różne rodzaje żył, które oznacza się różnymi symbolami, np.:

D – to symbol, który oznacza, że w przewodzie zastosowano żyłę jednodrutową.
L – oznacza że w przewodzie jako żyłę zastosowano linkę, to rozwiązanie do połączeń ruchomych lub do układania przewodów w trudno dostępnych miejscach.
Lg – dodatkowe oznaczenie g oznacza linkę giętką. Jest bardziej elastyczna niż standardowa.

Warto zauważyć, że w przypadku braku specjalnego oznaczenia, przyjmuje się, że jako materiał żyły zastosowano miedź. Żyły aluminiowe są oznaczone dodatkowym symbolem A oznaczającym aluminium, który jest umieszczany przed symbolem określającym rodzaj żyły. Z uwagi na specyfikę aluminium obecnie produkuje się z niego przewody z żyłami o przekroju 10 mm2 lub większym.

Izolacja żyły przewodu lub kabla elektrycznego

Jako izolację żył współczesnych przewodów najczęściej stosuje się polwinit lub gumę. W przypadku przewodów układanych na stałe jest to zazwyczaj polwinit, w przewodach i kablach o obciążalności przekraczającej 1kV stosuje się polietylen. Żyły przewodów elastycznych z żyłami linkowymi izoluje się gumą lub kauczukiem silikonowym. Materiały wykorzystywane do izolacji żył stosuje się również jako osłonę przewodu lub kabla, choć nie zawsze elementy te są wykonane z tego samego materiału.

Powłoka, czyli to, co odróżnia przewód od kabla

Powłoka przewodu lub kabla jest zazwyczaj wykonywana z polwinitu. W przypadku przewodów przeznaczonych do połączeń ruchomych stosuje się powłoki polwinitowe lub gumowe o określonej grubości i wytrzymałości. Taką osłonę przewodu elastycznego nazywa się oponą i oznacza literą O.

Warto wiedzieć, że powłoki przewodów są przystosowane do montażu wewnątrz budynków, ewentualnie w kanałach kablowych, które osłaniają je przed wpływem warunków atmosferycznych, w tym wilgoci, niejakiej temperatury i intensywnego promieniowania słonecznego.

Natomiast powłoki kabli są produkowane z tworzyw modyfikowanych pod kątem odporności na wnikanie wilgoci i mają większą grubość, co pozwala układać kable bezpośrednio w gruncie. O ile przewody do układania na stałe oznacza się symbolem D, to kable są oznaczone symbolem K.

Oznaczenie materiałów, z których wykonuje się izolację żył i powłoki kabli i przewodów

Izolacja żył i powłoki przewodów wykonuje się z polwinit, mocniejszego polietylenu, a w przypadku przewodów elastycznych z żyłami w formie linki z gumy lub droższego, ale odpornego na wysokie temperatury kauczuku syntetycznego.

Materiał, z którego wykonano izolację żyły i powłokę kabla lub przewodu oznacza się następującymi symbolami:

Y – polwinit, czyli modyfikowane PVC. Odporny na działanie słabych kwasów i zasad i wnikanie wody. Stosowany do izolacji i osłon przewodów układanych na stałe i jako izolacja niektórych przewodów oponowych. W niektórych przewodach i kablach stosuje się specjalne mieszanki polwinit oznaczone dodatkowym symbolem literowym np. Yn oznacza polwinit samogasnący.
X – polietylen stosowany do izolowania żył i na osłony przewodów i kabli o obciążalności przekraczającej 1kV. Mocniejszy i trwalszy polietylen sieciowany jest oznaczany dodatkowym symbolem literowym i ma oznaczenie Xs.
O – guma lub odporny na wysokie temperatury kauczuk. Stosowane w przewodach elastycznych, określanych również jako oponowe.

Przewody do układania instalacji w domach i mieszkaniach

Przewody do układania na stałe pod tynkiem lub na tynku to przewody wyposażone w miedziane żyły jednodrutowe w izolacji z polwinit i w osłonie polwinitowej. Najczęściej stosowane typy przewodów do układania na stałe to:

YDY – to przewód o żyłach miedzianych jednodrutowych D izolowanych polwinitem Y i w powłoce polwinitowej Y. W przewodach YDY przekrój przewodu jest zbliżony do okręgu.
YDYt – to przewód wtynkowy o żyłach miedzianych jednodrutowych D izolowanych polwinitem Y i w powłoce polwinitowej Y, dodatkowe oznaczenie t oznacza płaskie ułożenie żył z przerwą pomiędzy żyłami, która umożliwia montaż przewodu gwoździem.
YDYp – oznacza przewód płaski o żyłach miedzianych jednodrutowych D izolowanych polwinitem Y i w powłoce polwinitowej Y. Dodatkowa litera p oznacza płaskie ułożenie żył ciasno obok siebie w sposób, który eliminuje możliwość mocowania przewodu gwoździem.

Kable do układania w ziemi

Kable są wyposażone w grubszą izolację z modyfikowanego polwinitu. Dzięki temu można układać je bezpośrednio w wilgotnym gruncie. Najczęściej stosowane kable mają oznaczenie:

YKY – kabel o jednodrutowych żyłach miedzianych K izolowanych polwinitem i w powłoce polwinitowej.
YAKY – kabel o jednodrutowych żyłach aluminiowych AK izolowanych polwinitem Y i w powłoce polwinitowej.

Przewody do połączeń ruchomych i urządzeń przenośnych

Przewody do zastosowania w połączeniach ruchomych oraz do zasilania urządzeń przenośnych, w których zastosowano żyły w formie elastycznych linek miedzianych w izolacji z gumy lub kauczuku i w powłoce gumowej, lub polwinitowej określa się mianem przewodów oponowych. Do oznaczania przewodów oponowych stosuje się m.in. następujące symbole:

M – do zastosowań mieszkaniowych,
W – do zastosowań warsztatowych,
O – przewód oponowy,
Y – izolacja z polwinitu.

Jako częściej kupowane przewody oponowe można wymienić:

OWY – przewód oponowy O warsztatowy W w powłoce z polwinitu,
OMY – przewód oponowy O mieszkaniowy M w powłoce z polwinitu.

Oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych ułatwiają identyfikację i szukanie właściwego rodzaju przewodu lub kabla. Przewody mogą być oznaczone dodatkowymi symbolami.