Jak podłączyć gniazdko elektryczne?

Gniazdo elektryczne to rodzaj złącza elektrycznego, które umożliwia podłączanie odbiorników energii elektrycznej do sieci. Gniazda występują praktycznie w każdym budynku i dostarczają prąd niezbędny do działania urządzeń elektrycznych.

Pomimo tego, iż wszelkie prace związane z instalacją elektryczną powinny być wykonywane przez wyszkolonych profesjonalistów, istnieje szereg prostszych zabiegów, które można wykonać samodzielnie, o ile osoba przystępująca do pracy posiada wiedzę na temat zagadnień związanych z układami elektrycznymi i pamięta o przestrzeganiu wszelkich środków ostrożności. Do takich zabiegów można zaliczyć podłączanie gniazdka elektrycznego, które po zapoznaniu się instrukcją i zachowaniu szczególnej staranności jest stosunkowo proste i bezpieczne.

Przed przystąpieniem do pracy koniecznie należy pamiętać o tym, aby wyłączyć napięcie w instalacji elektrycznej. Praca przy włączonym zasilaniu niesie za sobą bardzo duże niebezpieczeństwo porażenia prądem, które może doprowadzić do poważnych uszczerbków na zdrowiu, a nawet do śmierci.

Rodzaje gniazd elektrycznych

Na rynku dostępne są cztery podstawowe rodzaje gniazd elektrycznych o następujących oznaczeniach:

• 2P – gniazdo pojedyncze bez uziemienia,
• 2P+Z – gniazdo pojedyncze z uziemieniem (posiada wystający bolec),
• 2x2P – gniazdo podwójne bez uziemienia,
• 2x2P+Z – gniazdo podwójne z uziemieniem (posiada wystający bolec).

Gniazda 2P oraz 2x2P z uwagi na brak uziemienia nie są zalecane we współczesnych instalacjach elektrycznych.

Eltech-Poz oferuje szeroki wybór pojedynczych i podwójnych gniazd elektrycznych.

Znaczenie przewodów elektrycznych

W trakcie podłączania gniazdka elektrycznego przyjdzie nam obcować z przewodami instalacji elektrycznej. W celu ich prawidłowego połączenia należy zapoznać się z funkcją i oznaczeniem każdego z nich. Przystępując do instalacji gniazda elektrycznego, najczęściej będziemy mieć do czynienia z przewodami trzyżyłowymi.

Przewód trzyżyłowy to przewód elektryczny, który składa się z trzech żył:

• fazowej (oznaczenie L),
• neutralnej (oznaczenie N),
• ochronnej (oznaczenie PE).

Żyły przewodu (w celu uproszczenia nazywane również przewodami) oplecione są specjalną izolacją o określonym kolorze. Kolory te są zdefiniowane przez współcześnie obowiązujące standardy, jednakże w starszych instalacjach elektrycznych możemy spotkać się również z innymi kolorami. Wówczas, w przypadku łączenia takich przewodów, zaleca się oznaczenie ich taśmą izolacyjną o kolorze zgodnym ze współczesnymi standardami, aby w przyszłości nie pomylić poszczególnych przewodów lub w przypadku wykonywania przyszłych prac przez osobę trzecią. Zaizolowane żyły przewodu są dodatkowo oplecione izolacją zewnętrzną, która najczęściej występuje w kolorze białym.

Przewód fazowy (faza) to przewód połączony z transformatorem sieci zasilającej, który przewodzi prąd elektryczny 230V. Jego dotknięcie (w przypadku włączonej instalacji elektrycznej) może skutkować silnym porażeniem, co jest niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Przewód ten występuje najczęściej w kolorze brązowym, czarnym lub szarym.

Przewód neutralny to przewód połączony z punktem neutralnym transformatora sieci zasilającej. Przewodzi on prąd elektryczny, jednakże o bardzo małym napięciu (od 0 do kilku woltów), w związku z czym jego dotknięcie nie powinno skutkować porażeniem. Należy jednak pamiętać, że zawsze istnieje ryzyko awarii układu, dlatego podczas przystępowania do prac związanych z instalacją elektryczną, konieczne jest zachowanie odpowiednich środków ostrożności. Przewód ten ma najczęściej kolor niebieski.

Przewód ochronny to przewód połączony z uziemieniem albo przewodem neutralnym transformatora sieci zasilającej (w zależności od rodzaju zastosowanej sieci). Jego zadaniem jest ochrona człowieka przed porażeniem (w przypadku wystąpienia awarii urządzenia). Przewód ten ma najczęściej kolor żółto-zielony.

Podłączanie gniazda elektrycznego pojedynczego

Przed przystąpieniem do pracy należy koniecznie wyłączyć zasilanie w instalacji elektrycznej.

Montaż gniazdka elektrycznego pojedynczego rozpoczynamy od usunięcia białej izolacji zewnętrznej przewodu znajdującego się w puszce instalacyjnej. Następnie na długości około 10 mm należy usunąć część kolorowej izolacji poszczególnych żył.

Kiedy elementy stykowe przewodów będą już odsłonięte, należy odkręcić śrubę centralną na części wtyczkowej gniazdka, aby uzyskać dostęp do zacisków i złączy znajdujących się w jego wnętrzu. Następnie przechodzimy do podłączania poszczególnych przewodów.

Uwaga: W puszce instalacyjnej mogą znajdować się jeden lub dwa przewody trzyżyłowe (w zależności od występowania innych gniazd montowanych na ścianie po bokach). W przypadku, gdy w puszce będą wyprowadzone dwa przewody, zarówno jeden jak i drugi należy podłączyć do instalowanego gniazdka elektrycznego.

Przewody elektryczne podłączamy w taki sposób, aby z lewej strony był przewód fazowy (brązowy), z prawej strony przewód neutralny (niebieski), natomiast na środku – przewód ochronny (żółto-zielony). Podłączanie przewodów należy rozpocząć od przewodu ochronnego, a kończyć na przewodzie fazowym.

Po odpowiednim zaciśnięciu przewodów należy zagiąć je w taki sposób, aby możliwe było umieszczenie gniazda w puszce instalacyjnej. Następnie za pomocą śrub na średnicy zewnętrznej puszki należy wypoziomować gniazdko i dokręcić je śrubami dociskającymi mocowania (tzw. uszy) do puszki. Ostatnim etapem jest założenie części wtyczkowej i dokręcenie jej za pomocą śruby centralnej.

Po zakończeniu montażu gniazda należy włączyć zasilanie instalacji elektrycznej, podłączyć urządzenie i sprawdzić jego działanie.

Podłączanie gniazda elektrycznego podwójnego

Przed przystąpieniem do pracy należy koniecznie wyłączyć zasilanie w instalacji elektrycznej.

Schemat podłączania gniazda elektrycznego podwójnego jest analogiczny jak w przypadku gniazda elektrycznego pojedynczego. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż gniazdo podwójne, które składa się z dwóch części wtyczkowych, posiada dwa uziemienia. O ile dolna część wtyczkowa, do której podłączane są przewody, jest taka sama jak w przypadku gniazdka pojedynczego, o tyle górna część wtyczkowa stanowi lustrzane odbicie względem części dolnej. Takie zjawisko mogłoby wskazywać, że w części wtyczkowej górnej faza będzie występować po prawej stronie, jednakże polaryzacja nie byłaby wówczas zachowana. W związku z tym w przypadku części wtyczkowej górnej występuje zjawisko odwróconej polaryzacji, co może skutkować tym, że niektóre urządzenia (np. kotły grzewcze) po podłączeniu do części wtyczkowej górnej nie będą działać prawidłowo. Taka sytuacja ma miejsce jednak bardzo rzadko (najczęściej w przypadku urządzeń niewykorzystywanych na co dzień w gospodarstwach domowych).